JANA TROELL LAUREATEM ZŁOTEGO GLANA

Jan Troell, jest uważany za najwybitniejszego po Bergmanie szwedzkiego reżysera filmowego. Mistrz szwedzkiej epiki filmowej w młodości przez kilka lat pracował jako nauczyciel w szkole podstawowej w rodzinnym Malmo. W latach 60-tych, zaczął kręcić krótkometrażowe filmy dokumentalne i oświatowe dla telewizji. Współpracował jako operator przy debiutanckim filmie Bo Widerberga "Wózk dziecięcy". Swój pierwszy 30 minutowy film w ramach profesjonalnej kinematografii jako szwedzką część skandynawskiego filmu nowelowego "4x4" - "Przystanek na bagniskach" zrealizowal w 1965 roku. Jednak za pełnometrażowy debiut Troella uznaje się film "Oto zycie Twoje" z 1966 roku. Już dwa lata później film "Wyliczanka" przyniósł mu Złotego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie.

Dyptyk "Emigranci" (1971) i "Osadnicy" (1972) według powieści Vilhelma Moberga z udziałem Maxa von Sydow i Liv Ullmann była na początku lat 70-tych najdroższym i najpopularniejszym filmem szwedzkim. Dzieła te uzyskały kilka nominacji do Oscara a reżyserowi otworzyły furtkę do Hollywood. W 1974 roku Troell wyreżyserował w fabryce Snów western "Narzeczona Zandy'ego" z Gene Hackmanem i Liv Ullmann, a w 1979 roku film katastroficzny "Hurricane" z Mia Farrow i Maxem von Sydow. Ten film wcześniej miał realizować Roman Polański, ale w związku z procesem o gwałt na nieletniej i ucieczkę polskiego reżysera z USA "Hurricane" powierzono Troellowi. Mimo, iż mógł on nadal pracować w Hollywood zdecydował się na powrót do Szwecji. Nie odpowiadały mu restrykcyjne przepisy amerykańskie zgodnie z którymi nie mógł pracować przy filmie zarówno jako reżyser, operator i montażysta, co pozwalało także zachować kontrole nad całym procesem twórczym.

Według profesora Tadeusza Szczepańskiego, autora książki "Jan Troell" ten ciągle mało znany w Polsce reżyser ma w kinie skandynawskim pozycje porównywana z tą, jaka jest udziałem Larsa von Triera.

Troell jest artysta totalnym. Samoukiem. Urodzony w 1931 roku w Malmo nie ukończył szkoły filmowej, bo ta powstała w Sztokholmie dopiero w 1970 roku. Sam wiec pisze scenariusze, reżyseruje, jest autorem rewelacyjnych zdjęć oraz montażystą swoich filmów. W dokumencie Gunnara Bergdahla z 1997 roku pt; "Głos Bergmana" tytułowy bohater tak oto mówi o Janie Troellu:

- "Jest dla mnie geniuszem olśniewającym. Jeżeli dąży do czegoś, co dla niego jest ważne, nie przywiązuje wagi do uznania publiczności. Chce, by jego przesłanie do widza dotarło, by go poruszyło, a niekoniecznie, żeby się podobało. Wtedy inscenizuje wizje tak skomplikowane, ze aż niewiarygodne."

Kino Charlie przyznało Złotego Glana Janowi Troellowi za twórczość filmową, która wyróżnia się niezwykłą kreatywnością i niezależnością. Za to, że nie boi się iść pod prąd i pozostaje wierny swoim zasadom i estetyce nie uznającej żadnych kompromisów w sztuce.

...w pewnym sensie postawa życiowa i twórcza Jana Troella stanowi kwintesencję ideii przyznawanej przez kino Charlie nagrody.