Polska obecność w Afganistanie ogranicza się prawie wyłącznie do interwencji militarnej. W odróżnieniu od innych krajów europejskich, Polska nie prowadzi żadnej współpracy kulturalnej, której ten zdewastowany przez prawie 30 lat wojny kraj potrzebuje. Dotychczasowe próby organizowania jakiejkolwiek wymiany kulturalnej opierały się wyłącznie na inicjatywach prywatnych osób.

Irańskie filmy o tematyce afgańskiej ("Kandahar", "O piątej po południu", "Bezpańskie psy", czy "Deszcz") znajdują w Polsce dystrybutorów, a rdzennie afgańskie filmy nie trafiają na nasze ekrany. Dotyczy to nawet takich filmów jak "Osama" Siddiq'a Barmak'a, czy "Ziemia i Popioły" Atiq'a Rahimi, które zebrały wiele prestiżowych nagród międzynarodowych (m.in. Złoty Glob, nagrody w Cannes) i były wyświetlane w kinach w wielu innych krajach Europy.

W dniach 26-28 października 2007, w Kinie Pod Baranami, odbył się 1. Przegląd Filmów Afgańskich: AFGANISTAN w KRAKOWIE. Sukces pierwszej edycji przeglądu pokazał, że kino afgańskie budzi duże zainteresowanie.

W tym roku zapraszamy na 2. edycję Przeglądu Filmów Afgańskich UWAGA! AFGANISTAN, tym razem z bogatszym repertuarem. Zaprezentowane zostaną filmy fabularne, dokumentalne i animowane, długometrażowe i krótkie, stare (z lat '80 i '90) i nowe, nakręcone przez starszych i młodszych filmowców (także kobiety).

Celem tegorocznego przeglądu jest przede wszystkim pokazanie wachlarza różnorodnej produkcji filmowej z Afganistanu oraz ukazanie innego oblicza Afganistanu, niż te z mediów, które rozpowszechniają obraz 'Afganistanu-poligonu', bez żadnego życia kulturalnego czy artystycznego. Tymczasem w Afganistanie, pomimo prawie 30 lat wojny, kinematografia kwitnie, a w dodatku, wbrew ukutym przesądom, młode kobiety zajmują ważne miejsce w tym gronie.

Przegląd filmowy UWAGA! AFGANISTAN ma również na celu stworzenie stałych więzi między środowiskiem filmowców polskich i afgańskich. Od chwili nawiązania kontaktu z afgańskim środowiskiem filmowym, DVD z polskimi filmami są regularnie dostarczane do Kabulu, aby pozwolić Afgańskim reżyserom, zwłaszcza młodej generacji, zapoznać się z najwybitniejszymi przykładami naszej kinematografii, w szczególności dokumentalnej i animowanej.


Przeglądowi towarzyszyć będzie wystawa zdjęć z Afganistanu autorstwa Anny Minkiewicz.

Część wystawy została poświęcona wyjątkowemu projektowi teatralnemu ofiar wojennych, który w tym roku został zrealizowany w Afganistanie. Jego celem była pomoc ofiarom wojny w uporaniu się z tymi jakże trudnymi doświadczeniami konfliktu zbrojnego. Aktorzy - amatorzy, poszkodowani przez wojnę, przy wsparciu zawodowego aktora przygotowali spektakl oparty na swych przeżyciach.

Druga część wystawy pozwoli zapoznać się z tematem uprawy szafranu, "czerwonego złota" Afganistanu. Zaprezentowane zostaną także zdjęcia pokazujące życie codzienne Afgańczyków.


Specjalne podziękowania dla Pomysłodawczyni i Współorganizatorki imprezy - Anny Minkiewicz, bez której osobistego zaangażowania i prywatnych kontaktów z twórcami przegląd ten nie mógłby się odbyć.


W PROGRAMIE:



23 stycznia 2008 r. (106') - godz. 17.45

CIEŃ / SAYEH (1990), reż. Nacir Alqas Wdowa, która po raz drugi wychodzi za mąż, musi wybrać między mężem i dzieckiem z pierwszego małżeństwa. W filmie pokazano wiele scen z życia ulicznego w Kabulu w roku 1990. Czas: 23'

CHCĘ KONIA, NIE ŻONĘ (2008), reż. Homayun Paiez Podczas kręcenia filmu w obozowisku uchodźców pod Kabulem, jego głowny bohater, młody chłopak, zostaje 'wydany' za równie młodą dziewczynkę. Goście zeszłorocznego przeglądu, poznają w roli głównej, bohatera Ziemi i popiołów. Czas: 32'

TRZY KROPKI / SE NOQTA (2004), reż. Roya Sadat Młoda wdowa pogrążona w biedzie, żeby przeżyć, musi dokonać desperackiego wyboru między przymusowym małżeństwem z jej szwagrem, a przemytem opium do Iranu. Film nakręcony w okolicach Heratu, pod granicą z Iranem, skąd pochodzi bardzo młoda reżyserka tego filmu. Czas: 51'

24 stycznia 2008 r. (104') - godz. 17.45

KOŁO / DAIRA (1985), reż. Siddiq Barmak Krótki metraż Saddiqa Barmaka. Młody wojownik przyjeżdża do Kabulu, żeby podłożyć ładunek wybuchowy w kinie. Czas: 20'

RAJSKIE JABŁKO (2008), reż. Homayun Morowat Pobożny starszy człowiek jedzie do Kabulu, odwiedzić jedynego syna, który mu został po świętej wojnie z Sowietami. Oddał go do szkoły koranicznej, żeby 'się nauczył Koranu i wrócił do wsi jako Mułła', ale zakłamany mułła wysłał go 'do Raju' jako zamachowca-samobójcę. Ojciec nie potrafi sobie poradzić z tą zdradą zaufanego mułły. Jego świat się rozpada. Zaczyna się do niego wdzierać zwątpienie, a religia przestaje być nieomylną odpowiedzią na wszelkie pytania. Portret religii na rozdrożach, ale także obraz konfliktu pokoleniowego przejmująco sfilmowany w lodowatym, zabłoconym Kabulu. Czas: 87'

25 stycznia 2008 r. (107') - godz. 17.45

PASJA (2007), reż. Qader Arya-ee Bohater filmu jest pasjonatem ptasich walk (walk przepiórek), jest także cholerykiem, który bije żonę i dzieci. Ci, pewnego dnia, oglądając telewizje, nie zauważają, że kot pożarł jednego ptaszka... Film obfituję w zdjęcia uliczne, m.in. z ptasiego bazaru. Czas: 33'

OBCY / BEIGANAH (1987), reż. Siddiq Barmak Krótkometrażowy film znakomitego afgańskiego reżysera, Siddiqa Barmaka. Film, w którym stykają się prostolinijny świat wiejski i gość zachodni, tradycjonalny śpiew i nowoczesna technologia, wszystko z nieoczekiwanym skutkiem. Czas: 39'

25 % / 25 DARSAT (2007), reż. Diana Saqeb Portret sześciu kobiet wybranych w 2005 do Sejmu afgańskiego. Widzimy je w wywiadach, ale też przy pracy w sejmie i w terenie. Tytuł 25 % odnosi się do liczby miejsc sejmowych przeznaczonych dla kobiet. Czas: 35'

26 stycznia 2008 r. (107') - godz. 17.45

OSTATNIE WEZWANIE (2008), reż. Sayed Ali Reza Sajjadi Film animowany. Zakochana zapałka musi się sporo nabiedzić, nim przekona ukochaną o swej płonnej miłości. Czas: 6'

DAMY RADĘ / EDAME RAH (2006), reż. Nazifa Zakizada Dokument krótkometrażowy. Młode dziewczyny w Kabulu chodzą na ćwiczenia Taekwondo. Afganistan wysłał w tym roku 4 (!) zawodników na olimpiadę w Pekinie, i wygrał medal, właśnie w Taekwondo! Czas: 11'

RATUNEK / NEJAT (2007), reż. Saba Sahar Główna bohaterka filmu z wdziękiem pokonuje wiejską szajkę zajmującą się m.in. handlem opium i porywaniem dzieci. Film zawiera w sobie mieszankę filmów Kung-Fu i rodem z Bollywoodu. Wszystko ukazane z domieszką moralności i humoru. Pokazane zostaje kilka wątków współczesnej patologii afgańskiej, na przykład intymidacja wieśniaków przez handlarzy opium, ale w ostateczności prawo i sprawiedliwość zwyciężają, dzięki uczciwej bohaterce i jej pomocnikom. Film napisany, reżyserowany i zagrany przez kobietę, która na co dzień jest policjantką. Czas: 90'

27 stycznia 2008 r. (106') - godz. 17.45

NADZIEJA (2006), reż. Moh. Harun Hamdard Krótkometrażowy dokument. Portret dzieci pracujących fizycznie, często zarabiając na utrzymanie całej rodziny. Typowe miejscowe dzieciaki, wygadane, uśmiechnięte, nigdy nienarzekające, przyjmujące swój los z wielką godnością. Czas: 12'

KANDYDAT NA MĘŻA / KALABGAR (1969), reż. Khaleq Alil Krótkometrażowa fabuła. Nieprzebierający w środkach, młody nicpoń, udaje syna zacnego bogacza, żeby 'wżenić' się w dobrze sytuowaną, nowoczesną rodzinę Kabulską. Film ukazuje wpływy kultury zachodniej w Afganistanie: sposób ubierania się, urządzania mieszkań, spędzania czasu. Czas: 40'

KAMIENIOWANIE, reż. Latif Ahmadi Krótkometrażowa fabuła. Historia młodej kobiety. Jej mąż zaginął, a ona po czterech latach oficjalnie zostaje uznana za wdowę i musi wrócić do domu teścia. Jest jednak w ciąży... Czas: 53'

28 stycznia 2008 r. (109') - godz. 17.45

OPIEKA (2006), reż. Mohsen Hussain Film animowany. Chłopiec i ptak wspólnie wspierają się w czasie wojny. Czas: 5'

BOOM RANG (Iran 2007), reż. Dariusz Gharibzadah Powojenne kino afgańskie sporo zawdzięcza filmowcom irańskim, zwłaszcza Makhmalbafowi, stąd w programie jeden krótki film młodego Irańczyka, pokazywany na tegorocznym festiwalu filmów krótkich i dokumentalnych w Kabulu. Epicka historia zmagania się chłopca z żywiołem, niczym w filmie Stary człowiek i morze. Czas: 7'

DANE SŁOWO / MARDHARA QALIL AST (1986), reż. Said Orokzai Niespełniona miłość na tle latawców, narodowego sportu afgańskiego. Młodzi kochają się, ale jej ojciec wydaje ją za kogoś innego. Tradycyjny Kabul przed zniszczeniami wojny domowej. Czas: 97'

29 stycznia 2008 r. (107') - godz. 19.15

KABUL CINEMA (2002), REŻ. Mirwais Rekab Film ukazujący losy kina za Talibów. Chłopiec ratuje z podpalonego kina fragmenty klasycznych filmów (m.in. Chaplina), i wyświetla je chałupniczo dzieciakom z okolicy w typowym wozie używanym przez przydrożnych handlarzy. Czas:17'

ŚCIANA (1983), reż. Siddiq Barmak Dzieci na ścianie starają się namalować słowo 'PAIX' (Pokój). Żołnierz im to uniemożliwia, ale przyjdą kolejne dzieciaki, nie dadzą za wygraną. Pierwsza etiuda Siddiq'a Barmak'a zrealizowana w filmówce moskiewskiej. Czas: 8'

OSAMA (2003), reż. Siddiq Barmak MFF w Cannes 2003 Złota Kamera - najlepszy debiut Złote Globy 2004 najlepszy film obcojęzyczny Tytuł Osama odnosi się do nastolatki, która w Kabulu za panowania talibów musi udawać chłopca, by zapracować na utrzymanie siebie, matki i babci. Film pokazuje poświęcenie i nieustanny strach dziewczynki oraz bezsilność starszych kobiet, w których rodzinie nie został już żaden mężczyzna. Rówieśnik Osamy podejmuje desperackie próby uratowania dziewczyny. Film pokazuje ludzką godność i solidarność w obliczu terroru. Osama to pierwszy afgański film nakręcony po wojnie (2003), w co aż trudno uwierzyć, bo jest to obraz dojrzały, piękny pod względem i treści i formy, od początku do końca trzymający w napięciu. Otrzymał wiele nagród międzynarodowych, m.in. Złotego Globa za najlepszy film nieangielskojęzyczny, nagrodę specjalną w Cannes, nagrodę za najlepszy debiut długometrażowy w Londynie. Film nigdy nie trafił do polskich kin. Czas: 79'