Jeżeli ...

Nagrodzony Złotą Palma osobliwy pean filmowy na cześć niesplątanej autorytetami wolności. Pierwsza część słynnej trylogii Lindsaya Andersona o niefortunnych losach „przypadkowego anarchisty” Micka Travisa, w której znalazły się również „Szczęśliwy człowiek” i „Szpital Brytania”. Jedno z najważniejszych dzieł europejskiej kontestacji. Reżyser opowiada o emancypacji bandy uczniów w kluczu groteskowym, niekiedy bardzo brutalnym.

Spędziwszy lato w Londynie, jednej ze stolic kontrkultury i buntu, Mick Travis (Malcolm McDowell) wraca do swej szkoły, typowo brytyjskiej, z internatem i mundurkami. College House, miejsce w którym mieszka, jest instytucją o ostrych podziałach hierarchicznych i wszechobecnej przemocy wobec osób znajdujących się na niższych szczeblach hierarchii. Wraz z dwoma przyjaciółmi, Wallacem i Knightleym, Mick organizuje protest przeciwko istniejącemu systemowi – protest dość klasyczny, polegający na przemycaniu wódki, zakazanych wyjściach do miasta, itp. Spotyka ich za to kara, która ma stać się dla innych przykładem; kara ta (fizyczna) jest jednak niewspółmiernie wysoka w stosunku do występku. Trzej koledzy, wraz z kilkoma nowymi osobami, wypowiadają tedy wojnę swym przełożonym, instytucji, i biernym kolegom.